Tại sao Rollups cần lớp dữ liệu mạnh

Ethereum hiện tại như một hãng hàng không quá tải, nơi rollups phải trả giá cao cho dung lượng lưu trữ. Hiện 80% chi phí hoạt động của rollups dành cho lưu trữ dữ liệu giao dịch trong ‘calldata’ đắt đỏ.

Đột phá EIP-4844

Proto-Danksharding (EIP-4844) giới thiệu blob-carrying transactions - container đặc biệt chứa ~125KB dữ liệu với giá chỉ bằng ¹⁄₁₀ calldata. Ưu điểm:

1. Lưu trữ riêng: Blobs nằm ngoài EVM, tránh phình trạng thái
2. Giới hạn thời gian: Dữ liệu tồn tại 18 ngày (đủ cho fraud proofs)
3. Thị trường phí riêng: Giá gas blob không tăng khi L1 tắc nghẽn

“Hãy coi blobs như khoang chứa hành lý mới của Ethereum”, tôi giải thích với khách hàng.

Phép màu kỹ thuật

Bí mật nằm ở KZG polynomial commitments:

• Mỗi blob được mã hóa bằng BLS12-381 curves
• Zero-knowledge proofs xác minh dữ liệu không cần tải xuống toàn bộ
• Danksharding tương lai sẽ thêm tính năng sampling để mở rộng thực sự

Lợi ích với phí gas

Sau EIP-4844:

• Giảm 5-10 lần phí giao dịch L2
• Ổn định hơn trong các đợt NFT mint
• Mở đường cho danksharding với blocks 1MB+

Nhưng dung lượng ban đầu chỉ ~100 TPS cho tất cả rollups. Chúng ta đang xây dựng khi bay.

Hướng đi tương lai

Để mở rộng thực sự cần:

1. Triển khai danksharding đầy đủ
2. Mạng lưới peer-to-peer sampling
3. Tối ưu phần mềm node client

EIP-4844 chứng minh Ethereum có thể đổi mới mà không hy sinh phi tập trung.